فلزیاب های تاسیساتی یکی از پر کاربردترین تجهیزات آشکارسازی زیرسطحی می باشند که در این مواقع می توانند با مرئی سازی محل دقیق این نقاط پر اهمیت شبکه تاسیساتی و امکان دسترسی به نقاط حساس آن را به حالت طبیعی اصلاح نمایند.
در ادامه نکاتی که لازم است پیش از آشنایی با فلزیاب های تاسیساتی بدانید ارائه میشود:
واحد تحقیقات و توسعه فن آوری (واحد میدان و امواج)
شرکت دانش بنیان فرآیند ارقام پرداز
.Farayand Argham Pardaz Ltd. Co
Manufacturer of Underground Detection and Utility Instrument
2. معرفی تکنولوژی (Pulse Induction) PI
بررسی شکل، ابعاد و پیکربندی کویل های جستجوگر برعملکرد فلزیاب ها
در این تکنولوژی سیستم یک پالس ولتاژی را در زمان کوتاهی بر روی کویل جستجوگر قرار می دهد پس از قطع شدن پالس، میدان مغناطیسی بزرگی ( وابسته به طراحی کویل ، ولتاژ پالس و فرکانس ) بر روی کویل ایجاد میشود. اهداف فلزی که تحت تاثیر میدان مغناطیس قرار گرفته اند پس از قطع شدن، میدان مغناطیس ایجاد شده را در خود به مدت بسیار کوتاهی حفظ می کنند و موجب کاهش میدان مغناطیسی شده و توسط سیستم آشکار میشوند.
از آنجا که فلزات با جنس های مختلف میزان جذب متفاوتی داشته و تاخیر زمان های مختلفی را در میدان مغناطیسی ایجاد شده توسط کویل جستجوگر باعث میشوند قابلیت تفکیک فلزات ممکن می گردد. کلیه سیستم های دیجیتال عرضه ی شده شرکت فرآیند ارقام پرداز دارای تفکیک جنس فلزات Ferrous و Non-Ferrous را دارا می باشند و کاربر امکان تفکیک فلزات خانواده آهن ، فولاد ، چدن (آهنی) از فلزات خانواده غیرآهنی همانند آلومینیوم ، مس ، نیکل را دارا می باشد.
امکان تفکیک جنس فلزات یکی از مهمترین قابلیت ها در دستگاه های فلزیاب تاسیساتی می باشد و در محیط های شهری و روستایی از خطا در آشکارسازی و حفاری های خطا جلوگیری می نماید.
در زیر به تاثیر پارامترهای همچون ابعاد کویل جستجوگر ، شکل کویل و پیکربندی آنها می پردازیم.
2.1. ابعاد یا سایز کویل جستجوگر Search-Coil Size
بر اساس قوانین الکترومغناطیس حاکم بر طراحی کویل های جستجوگر که در حوصله این کتاب نمی باشد هر چه قطر کویل جستجوگر بیشتر باشد عمق بیشتری را برای آشکارسازی اهداف فلزی مدفون فراهم می سازد و همزمان حساسیت آن به اهداف فلزی کوچک کمتر میشود و بلعکس هر چه سایز کویل جستجوگر کوچکتر شود حساسیت آن به اهداف کوچک بیشتر شده ولیکن عمق نفوذ دستگاه کاهش می یابد.
کویل های کوچکتر به دلیل سبک تر بودن و ابعاد خود و همچنین محوطه تاثیر گذاری کمتر Footprint کوچکتر ، قابلیت حمل و نقل ساده تر و کنترل راحت تری دارند و در زیر بوته ها و گیاهان و یا محیطهای با نخاله زیاد دارای امکان عملکرد بالاتری هستند.
با توجه به ابعاد اهداف تاسیساتی و محیط عملیاتی و عمق نفوذ مورد نیاز در اغلب نیازهای آشکارسازی اهداف تاسیساتی کویل های جستجوگر با سایز 25 تا 35 سانتیمتر استفاده میشود.
2.2. شکل کویل های جستجوگر Search-Coil Shape
بطور کلی مرسوم ترین انواع شکل و فریم کویل های جستجوگر در فلزیاب ها شکل بیضی و دایره ای هستند. فرم بیضی شکل به دلیل قابلیت مانور بالاتر بدون از دست دادن میزان زمین تحت پوشش در آشکارسازی اغلب در موارد نظامی و یا مصارف خاص استفاده میشوند.
کویل های جستجوگر با شکل دایره به دلیل عمق نفوذ بالاتر ، پایداری بیشتر و عملکرد بهتر بسیار عمومی تر می باشند.
2.3. انواع پیکربندی کویل های جستجوگرSearch-coil configuration
تفاوت های بسیاری در عملکرد فلزیاب ها با انواع پیکربندی کویل ها وجود دارد که به سه نوع بسیار عمومی تر آنها می پردازیم.
2.3.1. کویل جستجوگر هم مرکز Concentric Search Coil
این نوع کویل دارای یک کویل داخلی و یک کویل بیرونی می باشد که هر دو دایره شکل و دارای مرکز مشترکی هستند. پترن یا فرم میدان مغناطیسی که این کویل ایجاد می کند مخروطی شکل است و برای آشکارسازی های نقطه ای دقیق مفید می باشد. این کویل ها نیازمند جاروب کردن بیشتری می باشند تا پوشش کاملی از زیر زمین را فراهم نمایند و در محیط های با مواد معدنی بالا نیز مفید نمی باشند.
2.3.2. کویل جستجوگر بشکل دو حرف D Double-D Search Coil
در این نوع پیکربندی دو سیم پیچ به شکل حرف D روی هم قرارمی گیرند این نوع کویل در محیطهای با میدان های الکتریکی قوی و خاک های مغناطیسی پایدارتر هستند و امکان حذف فلزات آهنی را با کمترین تاثیر بر آشکارسازی دیگر انواع فلزات پوشش می دهند. این نوع کویل دارای پترن یا میدان مغناطیسی کامل و پرتری از دیگر انواع هستند لذا نیاز به جاروب کمتری برای پوشش کامل زیر زمین دارند. بطور معمول از این نوع کویل برای فلزیاب های تفریحی و با پایداری بالا در کنار خاک های مرطوب و نمکی دریا و کشف طلا استفاده میشود و یا در مین یاب ها با پایداری بالا بهره گرفته میشود.
2.3.3. کویل تک سیم پیچ Mono-loop Search Coil
یکی از مرسوم ترین کویل های جستجوگر در دستگاه های فلزیاب با تکنولوژی PI که کلیه محصولات فلزیاب ارائه شده توسط شرکت فرآیند ارقام پرداز نیز با این تکنولوژی می باشد Mono-loop Coil . کویل های Mono-loop به نسبت دیگر انواع کویل ها همانند Double-D و Concentric امکان آشکارسازی در عمق های بیشتر را ارائه می کنند ، دارای حساسیت بالاتری هستند. استفاده از این نوع کویل در مناطق معدنی بسیار قوی به دلیل مشکل بودن ایجاد بالانس زمین Ground-Balance توصیه نمی شود.با توجه به کاربری تاسیساتی و در اغلب موارد عدم وجود خاک های معدنی قوی در محیط های شهری و روستایی کویل های Mono-loop شیلد شده بهترین انتخاب می باشند.
3. کاربرد فلزیاب های تاسیساتی و مشخصات تخصصی آنها
در شبکه های تاسیساتی نقاطی به عنوان نقاط دسترسی Access-Point که شامل نقاط تست و اندازه گیری Test-Point ، نقاط کنترلی شبکه همانند شیرهای کنترلی Control-Valve وجود دارند، این نقاط همانند دریچه ها ، درب منهول ها (man-hole) ، مفصل ها و … اغلب از جنس فلز و بطور عموم از جنس فلزات خانواده فلزات آهنی یا Ferrous می باشند.
بعضا در فرآیند پروژه های عمرانی سازمان های مختلف همچون شهرداری ها یا تحت تاثیرعوامل طبیعی این نقاط دسترسی به شبکه در زیر خاک مدفون و از دید و دسترس سازمان های مربوطه خارج میشوند، از آنجا که تمام فرصت و امکان کنترل و بررسی و تست شبکه های تاسیساتی بر مبنای در دسترس بودن این نقاط حساس شبکه استوار است و در اغلب فرآیندهای اندازه گیری وجود و دسترسی به این نقاط الزامی است فلزیاب های تاسیساتی با مشخصات اختصاصی خود که در ادامه ارائه می شود راهکاری دقیق و مطمئن برای آشکارسازی و مرئی سازی این نقاط هستند.
3.1. مشخصات تخصصی فلزیاب های تاسیساتی
بطور کلی انواع فلزیاب ها می توانند در پروژه های تاسیساتی استفاده شوند و بعضا نتیجه موفقیت آمیزی نیز داشته باشند ولیکن بطور کلی جهت کشف دریچه ها، درب منهول ها ، شیرهای کنترلی ، مفصل ها در سطح معابر شهری ، روستایی و صنعتی با توجه به انبوه قطعات فلزی موجود در سطح زمین و در زیر سطح خاک ، فلزیاب ها می بایست دارای مشخصات حداقلی زیر باشند. این مشخصات اجرای عملیات را آسان تر ، سرعت اجرای پروژه را بیشتر و موارد خطا در آشکارسازی هدف فلزی مدفون را به مراتب کمتر می کند.
مشخصات فلزیاب های تاسیساتی:
1- عدم تاثیر پذیری از فلزات کوچک (حذف اثر نخاله های فلزی کوچک)
2- قابلیت تنظم حساسیت جهت کنترل عمق و ابعاد اهداف قابل کشف (کاهش اثر سازه ها و نخاله های فلزی سطحی و زیرسطحی)
3- عدم حساسیت به رطوبت (عملکرد در سطوح پوشیده از برف و خاک های مرطوب)
4- پایداری عملکرد در انواع خاک ها از نظر سطح عمومی مواد معدنی
5- امکان تشخیص جنس هدف مدفون (جهت حذف فلزات ناخواسته)
6- سرعت جاروب یا پیمایش مناسب پروژه های تاسیساتی
7- امکان نمایش قدرت سیگنال برگشتی از هدف جهت تعیین ابعاد حدودی هدف
8- امکان تخمین عمق هدف مدفون با قابلیت تکرارپذیری
فلزیاب های تاسیساتی تولیدی شرکت فرآیند ارقام پرداز با تکنولوژی القای پالس با برندهای CASPI-II, ORAMI-II بالاترین سطح عرضه و کاربرد در صنایع تاسیساتی کشور را دارد و صدها دستگاه فلزیاب تولیدی این شرکت به کشور ژاپن صادر شده است.
金属探知器 CASPIⅡ – 製品情報｜フジテコム (fujitecom.co.jp)
فلزیاب تاسیساتی مگنتومتر مدل CASPI-MAG یکی از دقیق ترین و مجهزترین فلزیاب های فلزات آهنی در جهان می باشد که می توانید اطلاعات بیشتر از فلزیاب های تاسیساتی این شرکت را در لینک زیر مشاهده نمایید:
با آرزوی مفید بودن اطلاعات این مقاله امیدواریم با یکدیگر گامی در سربلندی و آبادانی کشور عزیزمان ایران برداریم.
محتوای فنی ، آیکون ها ، تصاویر و کلیه حقوق مادی و معنوی این مقاله متعلق به شرکت دانش بنیان فرآیند ارقام پرداز می باشد و به منظور توسعه دانش و بهره مندی یکایک کارشناسان و متخصصین این حوزه از اطلاعات و تجربیات این شرکت استفاده از عکس ها و اطلاعات این مقاله بدون هیچگونه تغییر و با درج نام مقاله و نام شرکت دانش بنیان فرآیند ارقام پرداز بلامانع است.
