راهنمای کاهش آب بدون درآمد
شرکت دانش بنیان فرآیند ارقام پرداز
نشتی های آب چه صدایی تولید می کنند؟
نشتی های آب در لوله های تحت فشار زیر زمین می توانند اصوات مختلفی تولید کنند:
• “هیس” یا “ووش” از ارتعاش لوله و کاهش فشار روزنه
• صداهای پاشیدن یا برخورد (لگد زدن) مداوم از جریان آب در اطراف لوله
• صداهای ضربه زدن و کوبش های تند ناشی از برخورد اسپری آب به دیواره حفره های موجود در خاک
• صدای کلیک های کوچک سنگ ها و شن هایی که از لوله می جهند.
صدای “هیس” و “ووش” که اغلب شبیه صدای نویز ثابت ایستا می مانند، تنها اصواتی هستند که همواره در نشتی لوله های آب با فشار 2 بار به بالا حضور دارند. احتمال وجود انواع دیگر اصوات نیز وجود دارد، اما معمولا به اندازه کافی بلند نیستند. بنابراین وجود نشتی با شنیدن نوع نخست صدا، مشخص می شود.
شکل 1: نشتی کوچک روی خط اصلی لوله آهنی آب.
چه عواملی روی اصوات نشتی تاثیر می گذارند؟
چندین عامل روی بلندی و بازه فرکانسی اصوات ایجاد شده بوسیله نشتی آب که در لوله و در سطح زمین منتشر می شوند، اثر می گذارند:
• فشار آب در لوله
• قطر و جنس لوله
• نوع و تراکم خاک
• عمق خاک روی لوله
• پوشش سطح: چمن، خاک سست، آسفالت، دال بتنی و …
بلندی یا شدت صدای نشتی بطور مستقیم با فشار آب درون لوله متناسب است (البته این تناسب تا یک حد مشخص برقرار است).
شکل 2: نمودار شدت صوت (بلندی صدا) به ازای فشار آب.
لوله های فلزی مانند شبکه های آهنی، انشعابات مسی و لوله های فولادی صدای نشتی بلندتر و با فرکانس بیشتری را نسبت به لوله های PVC یا لوله های آزبست سیمان منتشر می کنند. بنابراین، دانستن جنس لوله از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
لوله های با قطر بزرگ، فارغ از اینکه جنس آنها PVC، سیمان، فولاد یا آهن باشد، صدای به مراتب کمتری را نسبت به لوله های با قطر کوچکتر منتشر کرده و علاوه بر آن فرکانس اصوات تولید شده حاصل از نشتی در آنها پایین تر از فرکانس اصوات نشتی در لوله های با قطر کوچکتر است.
خاک شنی و خاک های سست اصوات نشتی آب را بخوبی منتشر نمی کنند، بخصوص وقتی بر روی لوله ای که به تازگی مدفون شده است، قرار داشته باشند. بطور مشابه خاک های اشباع از آب مانند مرداب و باتلاق ها نیز اصوات نشتی را بخوبی منتشر نمی کنند. خاک متراکم و سخت اصوات نشتی آب را به بهترین صورت منتشر می کنند. خاک صدای نشتی آب را بسرعت جذب می کند. شنیدن صدای نشتی از سطح زمین برای خطوط آب که در عمق 90 تا 120 سانتی متر قرار دارند، بسیار راحت تر از شنیدن اصوات نشتی آب لوله های موجود در عمق های بیشتر است. در عمق 2 تا 2.5 متر تنها زمانی که نشتی بزرگی رخ داده باشد و فشار آب نیز بالا باشد، نویز کافی برای اینکه در سطح شنیده شود، تولید می شود.
در نهایت، پوشش زمین چه آسفالت خیابان، خاک سست، دال بتنی یا چمن باشد، تفاوت مهمی ایجاد می کند. سطوح سخت خیابان و دال بتنی با اصوات نشتی آب، ایجاد رزونانس کرده و در نتیجه ممکن است صدای نشتی در فاصله 1.5 تا 3 متری اطراف لوله شنیده شود. بر خلاف سطوح سخت، سطوح دارای چمن یا خاک سست، رزونانسی با صدای آب ایجاد نکرده و ارتعاشات سطحشان ارتباط قوی با صدای نشتی را سخت تر می کنند.
اصوات نشتی چگونه روی لوله ها منتشر می شوند؟
لوله های فلزی بخصوص شبکه های فلزی 6 تا 12 اینچی، انشعابات مسی و لوله های فولادی اصوات نشتی آب را تا صدها متر در تمام جهات منتشر می کنند. لوله های سیمان آزبست و لوله های PVC اصوات را تا فاصله زیادی ارسال نمی کنند.
مسافتی که صدای “هیس” یا “ووش” حاصل از نشتی آب طی می کند علاوه بر جنس لوله تابعی از قطر لوله هم می باشد:
|
قطر و جنس لوله |
مسافتی که اصوات به ازای نشتی 2 گالن در دقیقه آب با فشار 4 بار طی می کند. |
|
لوله آهنی 6 اینچی |
180 تا 300 متر |
|
لوله آهنی 12 اینچی |
120 تا 240 متر |
|
لوله آهنی 24 اینچی |
60 تا 120 متر |
|
لوله AC 6 اینچی |
120 تا 240 متر |
|
لوله AC 12 اینچی |
90 تا 150 متر |
|
لوله AC 24 اینچی |
30 تا 90 متر |
|
لوله PVC 6 اینچی |
60 تا 90 متر |
|
لوله PVC 12 اینچی |
30 تا 60 متر |
|
لوله PVC 24 اینچی |
15 تا 30 متر |
بنابراین شناخت جنس و قطر لوله برای دانستن اینکه صدای نشتی می تواند تا چه مسافتی در طول دیواره های لوله منتشر شود، مهم است.
منبع:
SubSurface Leak Detection, Inc. (2016). Understanding Acoustic Leak Detection. Retrieved May 7, 2018
با آرزوی موفقیت و سربلندی کشور عزیزمان ایران
واحد تحقیقات و توسعه فن آوری
شرکت دانش بنیان فرآیند ارقام پرداز
ترجمه: مهندس رضا خوشکردار
www.fap-company.com
sales@fap-company.com
021-57812
021-88909577
دفتر مرکزی: تهران – میدان ولیعصر- ابتدای بلوار کشاورز – خیابان فلسطین شمالی – پلاک 439 – واحد 6
